Na kim spoczywa obowiązek noszenia ubrań roboczych?

Niezależnie od tego, w jakiej branży działamy, podstawowym czynnikiem, na który należy zwrócić uwagę jest szeroko pojmowane bezpieczeństwo pracowników. Zapewnienie dobrych warunków wiąże się z planowaniem i wprowadzeniem odpowiednich zabezpieczeń, w tym właściwych ubrań roboczych. Ich zastosowanie sprawia, że wykonywanie codziennych obowiązków staje się bardziej komfortowe i wiąże się z niższym ryzykiem wypadku. Warto także pamiętać, że na niektórych stanowiskach istnieje prawny obowiązek dostarczenia pracownikom odpowiedniej odzieży. Co mówi na ten temat polskie prawo? I kto musi nosić odzież roboczą? Kwestie te omawiamy w naszym artykule.

Odzież ochronna a odzież robocza

Na początek warto wyjaśnić dwa, często mylone pojęcia, czyli terminy "odzież ochronna" i "odzież robocza". Okazuje się, że według poprawnego nazewnictwa, odzież ochronna jest odzieżą, która chroni pracownika przed poważnymi zagrożeniami, takimi jak uszkodzenia mechaniczne, uszkodzenia chemiczne, uszkodzenia termiczne, czy zagrożenie związane ze szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi. Jest ona więc swoistym zabezpieczeniem wykorzystywanym w czasie wykonywania obowiązków. 

Z kolei odzież robocza jest stosowana na stanowiskach, na których występuje zagrożenie zniszczenia odzieży osobistej przez nieszkodliwe, jednak plamiące substancje. Kto powinien korzystać z tego typu rozwiązań?

Kto powinien nosić odzież roboczą?

Jak już wspomnieliśmy, odzież robocza, w tym także odpowiednie obuwie, jest stosowana w czasie wykonywania obowiązków związanych z potencjalnych uszkodzeniem lub zaplamieniem odzieży. Produkty zaliczane do tej grupy są wykorzystywane wszędzie tam, gdzie wymagają tego przepisy sanitarne, przepisy epidemiologiczne i przepisy BHP. Warto jednak podkreślić, że konkretny rodzaj ubrania, czy obuwia jest dobierany indywidualnie i w oparciu o rodzaj wykonywanych działań, a także występujące zagrożenia. Niezbędne szczegóły są określane w regulaminie pracy, a także w innych aktach wewnątrzzakładowych.

Widać więc wyraźnie, że obowiązek noszenia ubrań roboczych spoczywa na osobach, których stanowisko jest związane z dodatkowymi wymogami. W szczególności dotyczy to stanowisk związanych z obsługą maszyn i innych urządzeń. Przestrzeganie obowiązujących przepisów jest bardzo ważne, ponieważ osoba nierealizująca postanowień może nie zostać dopuszczona do wykonywania pracy, a w dalszej perspektywie może nawet utracić posadę.

Oczywiście pracodawca może ustalić z pracownikami, że będą oni używać własnej odzieży, w tym własnego obuwia roboczego (o ile nie narusza to zasad BHP). 

Odzież robocza a Kodeks Pracy

Oczywiście wszelkie normy dotyczące obowiązku noszenia ubrań roboczych są zapisane w polskim prawie, w tym w Kodeksie Pracy. Ten zbiór przepisów mówi m.in., że:  

"Art. 237 § 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,  

2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.  

• 2.  Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.
• 3. Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
• 4. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny."

Co ważne, odzież robocza powinna spełniać wymogi wskazane w normie PN-P-84525:1998. W zależności od warunków pracy może być ocieplana lub nie, jednak użyty do jej wytworzenia materiał nie musi posiadać certyfikatów. Praktyka pokazuje, że większość rozwiązań wykonywana jest z bawełny, wzbogaconej niekiedy o sztuczne domieszki.